In april 2020 zijn we opgeschrikt door het nieuws dat er binnen de voormalige WVK-groep een omvangrijke fraude plaats heeft gevonden. In verband met deze fraude zijn diverse verdachten - waaronder medewerkers van het voormalige WVK) - aangehouden. Na ruim drie jaar onderzoek en uitstel vanwege corona vinden op 5 en 6 juni 2023 de strafzaken plaats tegen de vier (hoofd)verdachten. De totale schade van de fraude bedraagt ruim 4,7 miljoen euro. KempenPlus doet er alles aan om de geleden schade te verhalen bij de verdachten en andere betrokken partijen.

Hier kun je de veelgestelde vragen en antwoorden vinden omtrent de fraudezaak bij KempenPlus.

Update: 04-06-2023

1. Wat is er gebeurd?

Bij Participatiebedrijf KempenPlus (voormalige WVK-groep) is een omvangrijke fraude aan het licht gekomen. De organisatie is de afgelopen jaren door verduistering voor miljoenen euro’s benadeeld.

De fraude werd eind september 2019 geconstateerd na een signaal vanuit de Bank Nederlandse Gemeenten. Daarop hebben de bestuursvoorzitter en directeur van Participatiebedrijf KempenPlus direct onderzoek laten doen en vervolgens aangifte gedaan bij de politie. Het politieonderzoek nam vanwege de omvang van de fraude veel tijd in beslag. Na het politieonderzoek zijn op 16 april 2020 twee verdachte medewerkers aangehouden. Op 20 april 2020 zijn nog twee verdachten aangehouden.

Het politieonderzoek is afgerond. De officier van justitie heeft de zaak aanhangig gemaakt. Er wordt door Justitie nog aanvullend onderzoek gedaan. De strafzaken tegen de vier (hoofd)verdachten vinden plaats op 5 en 6 juni 2023.

2. Hoe is de fraude aan het licht gekomen?

Het vermoeden van onregelmatigheden is door de Bank Nederlandse Gemeenten geconstateerd. Op basis daarvan zijn bestuursvoorzitter en directeur geïnformeerd. Zij hebben de zaak verder laten onderzoeken en aangifte gedaan bij de politie.

3. Wat is de omvang van de fraude?

Het schadebedrag is ruim 4,7 miljoen euro.

4. Waar bestond de fraude uit?

Dat maakt onderdeel uit van het onderzoek van politie en justitie.

5. Zijn er medewerkers betrokken bij de fraude?

De twee verdachten die op 16 april 2020 zijn aangehouden waren medewerkers van KempenPlus. We kunnen verder geen mededelingen doen over wie het betreft. Een van beide oud-medewerkers is buiten vervolging gesteld. 

6. Over welke periode is de fraude gepleegd?

De geconstateerde fraude heeft plaatsgevonden tussen juli 2014 en april 2020.

7. Hoe heeft deze fraude zo lang onopgemerkt kunnen blijven?

Er is gebruik gemaakt van een kwetsbaar punt in het werkproces. Het signaal van de Bank Nederlandse Gemeenten heeft de fraude aan het licht gebracht.

8. Wat was de rol van de directie en bestuursvoorzitter van KempenPlus hierin? Hebben het toezicht en de controle gefaald?

Directeur en bestuursvoorzitter hebben kennis genomen via de Bank Nederlandse Gemeenten van de vermeende fraude en de procedure daarna direct ingezet. Die procedure heeft geleid tot de aanhouding van de verdachten. Daarnaast is er door onafhankelijk onderzoeker Marcel van Dam onderzoek gedaan naar de precieze toedracht en de rol van directie en bestuur van KempenPlus en de context waarin deze fraude heeft kunnen plaats vinden. Het onderzoek over de lessen uit de fraude bij de voormalige WVK-Groep kun je onderaan deze pagina downloaden.

9. Hoe kan het dat de gemeenten zelf niks in de gaten hadden?

KempenPlus heeft een eigen financiële afdeling en een externe accountant. De gemeenten ontvangen rechtmatigheidsverklaringen van de accountant van KempenPlus. Die gaven geen aanleiding voor de gemeenten om onregelmatigheden te veronderstellen.

10. Zijn uitkeringsgerechtigden of andere mensen of organisaties gedupeerd door de fraudeurs?

Het gaat hier om gemeenschapsgeld, dus daar zijn we allemaal door gedupeerd. Maar de bedrijfsvoering gaat normaal door. Uitkeringen en salarissen konden en kunnen dus ook gewoon betaald worden. Door snel en helder te communiceren kon de rust hieromtrent snel worden hersteld.

11. Waar is al het geld gebleven? En hoe halen jullie dat terug?

Dat is onderdeel van het proces van Justitie. We stellen alles in het werk om het geld terug te krijgen.

12. Wat als het niet mogelijk is om het geld terug te halen omdat het is verdwenen?

We kunnen op die situatie niet vooruit lopen.

13. Gaat dit ten koste van de financiële situatie van KempenPlus? Kan de organisatie wel blijven bestaan?

De toekomst en of het bestaansrecht van KempenPlus komt hierdoor niet in gevaar. Uiteraard drukken de verduisterde bedragen op de reservepositie van KempenPlus.

14. Welke juridische stappen zijn er ondernomen?

Er is aangifte bij de politie gedaan van een misdrijf. De politie heeft geconstateerd dat er voldoende bewijs was om tot aanhouding over te gaan. Het strafproces loopt nu. Op 5 en 6 juni 2023 verschijnen de (hoofd)verdachten voor de rechter. KempenPlus doet hier geen uitspraken over.

15. Op welk terrein waren de medewerkers werkzaam?

Omwille van privacy en het juridisch traject kunnen we geen daarover geen mededelingen doen.

16. Welke acties zijn er ondernomen om mogelijke fraude in de toekomst te voorkomen?

Naar aanleiding van deze fraude en de onderzoeken is BNG om advies gevraagd. Ook is het beveiligingsniveau verder aangescherpt. Er is hard gewerkt aan een plan om de interne bedrijfsvoering blijvend te verbeteren en interne risico’s verder te beheersen.

De maatregelen die het bestuur de afgelopen periode al heeft getroffen, zijn onder te verdelen in:

  • direct getroffen maatregelen na het constateren van de fraude;
  • maatregelen die bedoeld zijn om de interne bedrijfsvoering en beheersing te verbeteren.

17. Wat voegt het onderzoek door BDO Investigations toe aan het politieonderzoek?

Dit onderzoek staat los van het onderzoek dat door politie en justitie wordt gedaan; het richt zich dus niet op verdachte personen. De financiële experts van BDO onderzoeken of er opmerkelijke dingen in de administratie te vinden zijn. Het onderzoek wordt gedaan om te achterhalen: 1) wat is er misgegaan en 2) wat de organisatie hiervan moet leren.

18. Waar richt het onderzoek door BDO Investigations zich op en waar bestaat het concreet uit?

Op dinsdag 28 april 2020 is het financieel forensisch onderzoek naar de administratie van KempenPlus gestart. Voor dit onderzoek is het accountantskantoor BDO Investigations ingehuurd. Het onderzoek stond onder onafhankelijke leiding van René Coppens, voormalig directievoorzitter Rabobank De Kempen.

Dit civielrechtelijke onderzoek van BDO Investigations bestaat uit: het op forensische verantwoorde wijze inladen en prepareren van data, het analyseren van de gegevens op basis van indicatoren en statistische analyses, het opstellen van een rapportage met observaties naar aanleiding van de uitgevoerde data-analyse en tot slot uit het afstemmen van de bevindingen.

19. Wat voegt het onderzoek toe aan de controle door de vaste accountant (E&Y)? Richt het onderzoek door BDO zich ook op de rol die E&Y heeft gespeeld?

De vaste accountant heeft geen signaal gegeven van onregelmatigheden. Waarom dat niet is gebeurd is onduidelijk. Dat wordt nader onderzocht.

20. Wordt de vaste accountant aansprakelijk gesteld?

Dat is op dit moment niet aan de orde. KempenPlus wacht de uitkomsten van het onderzoek af.

21. In het rapport van Marcel van Dam over de lessen uit de fraude bij de WVK-Groep staat dat het bestuur weinig of geen aandacht had voor de interne bedrijfsvoering en de interne beheersing van risico’s. Wat zegt het bestuur daarvan?

Uit het uitvoerige politieonderzoek werd al geconstateerd dat de fraude op verschillende, hele listige manieren is gepleegd. Ook de schrijver van het rapport over de lessen uit de fraude bij de voormalige WVK-Groep geeft aan dat de feitelijke fraude zó ingenieus was, dat het bestuur die niet had kunnen opmerken. De accountant heeft de fraude niet waargenomen en er waren geen andere indicaties van fraude.

Wel is duidelijk geworden dat het bestuur signalen dat de WVK-Groep risico’s liep, heeft gemist. Daaruit vloeit voort dat het bestuur ook meer aandacht had moeten geven aan het belang van integer handelen binnen de organisatie. Meer aandacht van het bestuur voor de interne beheersing van risico’s, had de kans op fraude verder kunnen verkleinen.

Document download informatie:

  • Een pdf-bestand kun je openen in verschillende PDF-lezers, zoals Adobe Reader.